Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση των ιδεολογικών ρευμάτων της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου και η ένταξη των τοπικών ιστορικών και ιδεολογικών εξελίξεων και μορφών σκέψης στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα και στο γενικό πνευματικό πλαίσιο. Θα αναλυθούν η πορεία των ιδεολογικών ρευμάτων στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και θα καταδειχθεί η σχέση του τοπικού με το υπερτοπικό και το οικουμενικό. Στο πλαίσιο αυτής της θεματικής ενότητας θα παρουσιαστούν κατά το ενδεικτικό διάγραμμα διδασκαλίας:
- Το ιστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο της υστεροβυζαντινής Θράκης. Σκιαγράφηση και οριοθέτηση του θέματος. Η κατάσταση της έρευνας.
- Τάσεις και ιδεολογικές ζυμώσεις της περιόδου των Κομνηνών (1081-1185)
- Τάσεις και ιδεολογικές διεργασίες της παλαιολόγειας περιόδου (1261-1453)
- Προσπάθεια προσέγγισης Ανατολής και Δύσης, ιδεολογική όσμωση και αντιδράσεις, Ησυχασμός.
- Η κατάκτηση της Θράκης από τους Οθωμανούς. Σχέσεις Χριστιανισμού και Ισλάμ. Η θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπό οθωμανική κυριαρχία.
- Η προσήλωση στην παράδοση (1453-1581)
- Ο θρησκευτικός ανθρωπισμός (1581-1629)
- Προσπάθεια εύρεσης ταυτότητας. Πολεμική (1624-1727)
- Η εποχή της Νεωτερικότητας: Διαφωτισμός. Αποδοχή και αντιπαραθέσεις (1727-1821).
- Παρουσιάσεις εργασιών από τους φοιτητές.