ΕΜ01: Δημόσια ιστορία, τοπική ιστορία και κοινότητες μνήμης

Η έκρηξη του ενδιαφέροντος για τη μελέτη και αναπαράσταση του παρελθόντος από τους μη ειδικούς κατά τη διάρκεια των τριάντα τελευταίων χρόνων στην Ευρώπη και στην Αμερική συνέτεινε στη διαμόρφωση πρακτικών και στη συνέχεια ενός νέου γνωστικού αντικειμένου, που ονομάζουμε δημόσια ιστορία. Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τις παραμέτρους που διαμορφώνουν τη δημόσια γνώση για το παρελθόν μέσα από τον Τύπο, τον κινηματογράφο, το Διαδίκτυο και την ψηφιακή επικοινωνία, την τηλεόραση, τη λογοτεχνία, τα μνημεία, τον υλικό πολιτισμό, τις μαρτυρίες αλλά και τη δραστηριότητα των ακαδημαϊκών ιστορικών που συμμετέχουν στη μαζική ενημέρωση. Η δημόσια ιστορία συνδέεται με τη συλλογική ταυτότητα, από το επίπεδο της τοπικής μνήμης μέχρι το επίπεδο των περιφερειακών, εθνικών και διεθνών τόπων μνήμης. Καθώς οι διαφορετικές κοινότητες μνήμης που διαχειρίζονται περιόδους τραύματος ή θριάμβου του παρελθόντος, εθνικού, τοπικού, ακόμα και παγκόσμιου, αναζητούν χώρο στη δημόσια σφαίρα, αναδεικνύονται αντιπαραθέσεις και διεκδικήσεις δικαίωσης μέσα από κρατικούς ή και διακρατικούς φορείς. Θα μελετήσουμε θέματα που αφορούν τη μνήμη, κυρίως στον Ευρωπαϊκό χώρο, τη δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα συλλογικά συναισθήματα, καθώς και τη συλλογική και ατομική ταυτότητα σχετικά με το παρελθόν, όπως διαμορφώνονται στη δημόσια σφαίρα και επανακαθορίζουν  την αυτοαντίληψη των ανθρώπων για την κοινωνία στην οποία ζουν.